Właściwe żywienie i odchów cieląt, czyli ZDROWY START

Prawidłowy odchów cieląt i jałówek zapewnia nie tylko zmniejszenie kosztów utrzymania do czasu pierwszego wycielenia, ale również wzrost wydajności mlecznej stada i wydłużenie okresu użytkowania krów. Wspólnie z Tomaszem Kaliszewskim, doradcą żywieniowym z firmy Agrocentrum, przygotowaliśmy praktyczny przewodnik dotyczący odchowu cieląt. Omówimy w nim, krok po kroku, jak właściwie je żywić i dbać o nie. Skupimy się na jakości siary oraz preparatach mlekozastępczych.

Odpowiednie przygotowanie krowy do laktacji równa się lepsza jakość siary. Czy to prawda?

Tomasz Kaliszewski: Tak. Proces tworzenia siary zaczyna się już na 3-4 tygodnie przed wycieleniem i w tym właśnie czasie powstają i gromadzą się w wymieniu przeciwciała. Już w tym okresie mamy wpływ na jakość odchowu naszych cieląt. Dlatego tak ważne jest, aby na trzy tygodnie przed planowanym terminem porodu, krowy trafiły do odpowiednio przygotowanej porodówki. W pomieszczeniu tym zapewniamy im możliwie najlepsze warunki, czyli:

• świeżą i suchą ściółkę,
• odpowiednią wentylację,
• stały i swobodny dostęp do paszy (powyżej 70 cm/szt przy stole paszowym),
• odpowiednio bilansujemy dawkę pokarmową – pod kątem: białka, energii oraz koncentracji paszy treściwej,
• zwracamy uwagę na skład mineralno-witaminowy pokarmu, w szczególności na zawartość sodu, wapnia, fosforu, magnezu oraz witamin A, D3 i E,
• znaczący w tym okresie jest również ujemny bilans kationowo-anionowy dawki,
• oprócz zbilansowanej dawki bardzo ważna jest również jej jednorodność, strukturalność oraz smakowitość, co zapewni tak ważne w tym okresie – wysokie pobranie suchej masy.

Kiedy przeprowadzamy pierwszy udój po porodzie?

TK: Tak szybko, jak to możliwe. Oczywiście używamy czystego i sprawnego aparatu udojowego, gdyż jakość mikrobiologiczna siary jest znacząca dla zdrowia cielęcia.

REKLAMA

Pamiętajmy, że im lepiej zadbamy o krowę przed porodem, tym lepszą jakość siary uzyskamy. Czyli odpowiednie odpojenie cielęcia siarą zapewni mu lepszą zdrowotność i w przyszłości wyższą wydajność.

TK: Oczywiście. Oto kilka wskazówek na ten temat. Po pierwsze zawsze badamy siarę i określamy ilość zawartych w niej przeciwciał. Na skalibrowany refraktometr nakładamy 2-3 krople siary i odczytujemy wynik. Wynik powyżej 22% BRIX świadczy o dobrej jakości siary, którą z całą pewnością podajemy cielęciu (nadwyżkę możemy zamrozić w banku siary na tzw. czarną godzinę). Po drugie podajemy odpowiednią ilość siary – 10% masy ciała cielęcia, czyli ok. 4 litrów. Najlepiej zrobić to w dwóch porcjach, po dwa litry, w odstępie 2 godz., z uwagi na pojemność trawieńca. Jeśli cielę nie chce pić ze smoczka, nie bójmy się używać sondy! W przypadku siary bardzo dobrej jakości (powyżej 30% BRIX) cielę będzie zabezpieczone już po podaniu 2 l, pod warunkiem, że dostanie ją zaraz po urodzeniu. Pamiętajmy też o odpowiedniej higienie wiaderka lub sondy do pojenia oraz pomieszczenia, w którym znajduje się nowo narodzone cielę.

Kiedy podać cielęciu siarę?

TK: Siara to pierwszy i najważniejszy pokarm cieląt. Podajemy ją najwcześniej, jak się da. Przyswajalność przeciwciał spada w ciągu pierwszych 6 godz. życia cielęcia o ok. 40%, a po upływie 24 h zanika zupełnie. Nie przegapmy tego czasu! I jeszcze bardzo ważna kwestia – aż 70% cieląt pijących siarę samodzielnie z wymienia nie pobiera wystarczającej ilości przeciwciał, więc nawet jeśli cielę ssało matkę samo, podajmy mu siarę dodatkowo. Warto również kontrolować skuteczność odpojenia – można to zrobić, badając surowicę krwi cieląt pomiędzy 24. a 48. godziną życia. Wynik powyżej 15 g/l IgG świadczy o bardzo dobrze zabezpieczonym cielęciu.

Kiedy zacząć podawać preparaty mlekozastępcze?

TK: Po trzecim dniu życia cieląt następuje bardzo ważny okres karmienia ich preparatem mlekozastępczym. Powinien on trwać przez kolejne osiem tygodni, w ciągu których dążymy do podwojenia masy urodzeniowej zwierzęcia. Dlatego też podawany preparat powinien być najwyższej jakości. Wybierając taki produkt, należy zwrócić uwagę na jego skład. Bardzo ważne, aby głównym surowcem użytym do produkcji preparatu było mleko w proszku (najlepsze preparaty zawierają go powyżej 50%), a składniki roślinne stanowiły bardzo mały udział. Należy też sprawdzić skład analityczny mleka, który powinien zawierać 22% białka, 19% tłuszczu, powyżej 40% laktozy oraz nie zawierać w ogóle włókna. W swojej codziennej pracy rekomenduję hodowcom preparaty mlekozastępcze z linii Agrolak firmy Agrocentrum. Hodowcy chętnie wybierają naszego Czempiona. Produkowany jest on w unikalnej metodzie co-spray, dzięki której jest bardzo dobrze rozpuszczalny oraz nie tworzy osadu na wiaderkach. Dzięki surowcom najwyższej jakości i zabezpieczeniu prebiotycznym gwarantuje zdrowy odchów cieląt i wysokie dobowe przyrosty.

Jak odpowiednio przygotować pójło?

TK: Aby pójło miało odpowiednie stężenie, trzeba użyć 140 g preparatu na 1 l roztworu. Dla przykładu – aby przygotować 10 l pójła, mieszamy 1400 g preparatu z 8 l wody. Po wymieszaniu uzupełniamy wodę do pożądanej ilości, czyli do 10 l. Pamiętajmy, aby temperatura podawanego preparatu mlekozastępczego wynosiła pomiędzy 38-40 st. C. Należy też pamiętać, że preparat mlekozastępczy nie zastąpi świeżej wody, która powinna być dostępna całą dobę. Dobrą praktyką jest, aby każde cielę było pojone własnym wiaderkiem, zapobiegnie to rozprzestrzenianiu się ewentualnych chorób.