Co do zasady podatek od darowizny płaci osoba, która otrzymała środki finansowe, ale tylko wówczas, jeżeli wartość darowizny jest wyższa niż kwota zwolniona z podatku. Istnieje kilka czynników, od których zależy to, ile podatku obdarowany będzie zobowiązany zapłacić. Jak to wygląda w praktyce? Na jakim druku należy zgłosić darowiznę i komu? Czy konieczne jest wskazanie otrzymanych środków finansowych w ramach zeznania PIT? Zapraszamy do lektury tekstu w którym w prosty i skondensowany sposób przybliżymy Państwu tę instytucję prawną.
W pierwszej kolejności należy wspomnieć, że w ramach prawa podatkowego dotyczącego darowizn istnieje kilka grup, które zapłacą różny podatek. Ustawodawca wyodrębnił trzy grupy podatkowe:
1. I grupa, czyli takie osoby jak: małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, teściowie, zięć, synowa.
2. II grupę stanowią:
• zstępni rodzeństwa,
• rodzeństwo rodziców,
• zstępni i małżonkowie pasierbów,
• małżonkowie rodzeństwa,
• rodzeństwo małżonków,
• małżonków rodzeństwa małżonków,
• małżonków innych zstępnych.
3. III grupa to wszyscy, którzy nie zaliczają do dwóch powyższych grup (np. dalsza rodzina, znajomi, przyjaciele).
Warto również wspomnieć, że często wszystkie osoby z grupy pierwszej, oprócz teściów, zięcia i synowej, określa się jako grupę "0". Oznacza to, że praktycznie każde przekazanie środków finansowych w postaci darowizny w ramach tej grupy może być zwolnione z konieczności uiszczania podatku.
Jeżeli otrzymana przez obdarowanego kwota darowizny przekracza kwotę zwolnioną z podatku, jesteśmy zobowiązani do zawiadomienia o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego. Powinno to nastąpić w ciągu sześciu miesięcy od dnia otrzymania darowizny poprzez złożenie stosownej informacji na specjalnie przeznaczonym do tego druku SD-Z2. Istotne jest to, że jeżeli nie zgłosimy w wyżej wymieniony sposób darowizny, to wówczas będziemy zobowiązani do zapłacenia podatku na ogólnych zasadach prawa podatkowego.
Kwestie związane z opodatkowaniem darowizn zawarte są w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Przepisy tego aktu prawnego jasno wskazują, jakie są kwoty wolne od opodatkowania dla poszczególnych grup. W praktyce wygląda to następująco:
W ramach pierwszej grupy kwota wolna od podatku wynosi 9637 zł, w ramach drugiej grupy jest to kwota 7 276 zł, natomiast w przypadku trzeciej grupy suma wynosi 4902 zł. Istotne jest również to, że jeżeli darowizna miała miejsce więcej niż jeden raz, kwoty te sumuje się. Należy również podkreślić, że sumowanie darowizn obejmuje ostatnie 5 lat.
Jak wygląda kwotowo podatek od darowizny? W przypadku pierwszej grupy przy darowiźnie do kwoty 10 278 zł ponad limit - 3%, a w przypadku darowizny wyższej będzie to 308.30 zł plus 5% nadwyżki ponad 10 278 zł. Jeżeli jednak darowizna będzie wyższa niż 20556 zł, podatek wyniesie 822 zł oraz 7% nadwyżki ponad tę kwotę.
W przypadku drugiej grupy podatkowej progi kwotowe są takie same, natomiast procent nadwyżek od poszczególnych kwot wygląda następująco: 7%, 9% oraz 12%. W trzeciej grupie podatkowej procentowo wygląda to jeszcze inaczej: 12%, 16%, 20% kwoty darowizny. Podkreślamy również, że przekazywana darowizna nigdy nie rodzi obowiązku podatkowego po stronie darczyńcy.
Uzyskaną darowiznę wykazuje się w deklaracji podatkowej SD-1, SD-2 lub SD-3. Istotne jest to, że darowizny nie wykazujemy ponownie w rozliczeniu rocznym. Również portal Twój e-PIT nie uwzględni jej w przygotowanym dla nas dokumencie zawierającym wszystkie dane dotyczące przychodów. Ponadto przedmioty oraz środki finansowe uzyskane w drodze umowy darowizny co prawda powiększają majątek obdarowanego, jednak wspomniane przedmioty oraz środki pieniężne zostały już opodatkowane wcześniej. Jedna z podstawowych zasad polskiego prawa podatkowego stanowi, że jedną czynność można opodatkować wyłącznie jeden raz. Bezsporne jest to, że darowizna zwiększa majątek obdarowanego, jednak następuje to w drodze umowy zawartej między nim a darczyńcą. Darowizna nie stanowi przychodu sensu stricto i dlatego też nie powinna być, a nawet nie może być rozliczona w ramach zeznania rocznego PIT.
Porady dotyczące rozliczeń podatkowych pochodzą z portalu Pitax.pl. Dzięki PITax bezpłatnie i w prosty sposób rozliczysz tegorocznego PITa online.
