Sprawa sądowa jest najważniejszym elementem procesu cywilnego. Ma ona miejsce zarówno w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, jak i w przypadku postępowania apelacyjnego. Niezależnie od przedmiotu rozprawy, zazwyczaj jest sporym przeżyciem zarówno dla samych stron sporu, jak i dla świadków. Z tego względu wiele osób ma wątpliwości co do tego, jak przebiega sprawa sądowa i jak należy zachowywać się w sądzie. W niniejszym artykule naświetlamy kilka podstawowych pojęć i zasad.
Zacznijmy od wyjaśnienia, kto właściwie bierze udział w rozprawie sądowej. Otóż, podstawowymi uczestnikami procesu sądowego są zawsze:
Co ważne, świadek nie musi wyrazić zgody na powołanie go do tej roli. Jeśli otrzymujemy wezwanie na rozprawę, musimy stawić się i złożyć zeznania.
Ponadto, na sali rozpraw znajdują się także pełnomocnicy stron oraz oczywiście sąd reprezentowany przez sędziego, a także protokolant. Zadaniem protokolanta jest protokołowanie rozprawy, czyli inaczej mówiąc utrwalanie jej przebiegu w formie pisemnej.
Sprawa sądowa rozpoczyna się od wywołania i sprawdzenia obecności. Następnie, świadkowie proszeni są o poczekanie na korytarzu. Pierwsze minuty rozprawy dedykowane są wnioskom stron (czyli powoda i pozwanego). Jeśli strona chce złożyć jakieś pismo lub poprosić o coś sąd (przykładowo o czas do namysłu z uwagi na podjęte negocjacje), to jest właśnie odpowiedni moment na tego rodzaju kwestie.
Sędzia prowadzący sprawę zapyta również, czy nic się nie zmieniło w sprawie oraz czy strony mają jakieś nowe wnioski. Co istotne, obowiązkiem sądu jest także zachęcenie stron do zawarcia ugody. Dlatego też, sędzia zawsze zada pytanie o to, czy powód i pozwany widzą może jakąkolwiek możliwość zawarcia porozumienia, które będzie korzystne dla obu stron.
Gdy zwracamy się do sądu, zawsze powinniśmy wstać. Jeśli natomiast z jakiegoś powodu nie jest to możliwe (na przykład jesteśmy bardzo zdenerwowani i czujemy się słabo), powinniśmy koniecznie poinformować o tym sąd. Zwracając się do niego, zawsze posługujemy się formą grzecznościową „wysoki sądzie”.
Warto pamiętać, że wstawanie z miejsca nie jest konieczne, gdy zwracamy się wyłącznie do pełnomocnika lub świadka.
Kolejność czynności, które podejmuje sąd w sprawie, wynika z przepisów postępowania. Na początku ma miejsce informacyjne przesłuchanie stron. Następnie, sąd przesłuchuje świadków i biegłych, a dopiero na koniec następuje przesłuchanie stron.
W toku procesu strony przesłuchiwane są najpierw w sposób informacyjny. Oznacza to, że sąd zadaje im tylko kilka podstawowych pytań, aby ustalić tło sprawy. Wtedy zwyczajowo tylko sąd ma do tego prawo. Druga strona i pełnomocnicy będą mogli zadawać pytania dopiero w czasie ostatniego przesłuchania. (więcej szczegółów znajdziesz tutaj: https://www.adwokatlisek.pl/)
