Eskapada 2024 w Tucholi. Za księdzem Kalfem po mieście

Trzydziestoosobowa grupa turystów w większości z tucholan, ale również mieszkańców Torunia i Brodnicy, w minioną sobotę zwiedzała Tucholę „Szlakiem tucholskich świątyń”, a przewodnikiem był proboszcz parafii pw. Bożego Ciała w Tucholi, ksiądz Ireneusz Kalf.

Pierwsza pisana wzmianka o Tucholi znajduje się w dokumentach historycznych z 1287 roku, kiedy to sławny arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka w 1287 roku konsekrował tucholski kościół pw. św. Bartłomieja. Z dużym prawdopodobieństwem nie był to pierwszy kościół w mieście i nie znajdował się na rynku, ale na obszarze wyznaczanym przez współczesne ulice: Starofarna i Staromiejska. Twardych dowodów na to nie ma, ale tak przypuszczają historycy.

Zwiedzanie rozpoczęło się od kościoła pw. Bożego Ciała, który wznosi się na parceli, gdzie dawniej stał drewniany kościół św. Ducha, przy którym działał niewielki szpital i aż do czasu założenia w 1875 roku nowego cmentarza przy ulicy Świeckiej, funkcjonował katolicki cmentarz.

Ksiądz Kalf mówił nie tylko o kościołach, ale szczegółowo przedstawiał tło historyczne, a na ich tle dzieje miasta i mieszkańców. Przywoływał postacie kapłanów tucholskich oraz kapłanów urodzonych w mieście i na Koślince, wiosce włączonej do Tucholi. Dodatkowo przygotował kopie rycin i fotografii ilustrujące nieistniejące już świątynie: na tucholskim rynku, żydowską synagogę i pierwotny wygląd kościoła protestanckiego, obecnie kościół pw. św. Jakuba Apostoła przy ulicy Chojnickiej. Było wspomnienie kaplicy na krzyżackim zamku i ich późniejszych gospodarzy, starostów tucholskich oraz gdy starostwo tucholskie stało się dobrami stołowymi królowych polskich, między innymi królowej Konstancji Habsburżanki, drugiej żony Zygmunta III Wazy. Zdaniem księdza Kalfa, królowa jest w Tucholi niedoceniana i bardzo mało znana.

Naprzeciw kościoła św. Jakuba, na ówczesnym przedmieściu chojnickim istniał kościół pw. św. Elżbiety, a na ulicy Lipowej stał kościół św. Jakuba. Miejsce po nim przypomina kolumna z postacią św. Jakuba.

Na koniec było zwiedzania kaplicy z 1902 roku Najświętszego Serca Pana Jezusa sióstr elżbietanek przy Nowodworskiego. W Tucholi mówi się, że to kaplica przyszpitalna, ale to nazwa już nieaktualna, bo od paru lat nie ma połączenia ze szpitalem.

Na koniec wycieczka przeszła do Muzeum Borów Tucholskich, gdzie obejrzała muzealne ekspozycje, a pracownicy muzeum przygotowali ciekawy pokaz slajdów. Potem panie z Fundacji TEREN przygotowały naleśniki z makiem i warsztaty malowania na wodzie.

Dla porządku dodam, że współorganizatorami Eskapady po Tucholi była Lokalna Grupa Działania „Bory Tucholskie”, Muzeum Borów Tucholskich, Koło Przewodników LAS i Fundacja Teren. W ramach Eskapady 27 i 28 maja w całym województwie organizowane są bezpłatne wycieczki, wydarzenia i warsztaty dla mieszkańców, a wszystkie osoby zaangażowane w przedsięwzięcie działają w ramach wolontariatu.