Biofilm bakteryjny to warstwa bakterii, która tworzy się na powierzchniach stałych i jest powiązana z otaczającym ją środowiskiem. Bakterie go tworzące są ze sobą połączone i tworzą nierozerwalną strukturę, która chroni je przed czynnikami zewnętrznymi i umożliwia im przetrwanie w trudnych warunkach. Biofilm w instalacjach wodnych może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi. Jak się go pozbyć? Wyjaśniamy poniżej.
Biofilm to warstwa mikroorganizmów, takich jak bakterie, grzyby i archeony, które łączą się ze sobą i przylegają do powierzchni. Te mikroorganizmy tworzą swoistą kolonię, która jest oddzielona od środowiska zewnętrznego specjalną, lepką substancją zwaną matrycą. Biofilmy są powszechne i występują na wielu różnych powierzchniach, w tym w instalacjach wodnych, układach kanalizacyjnych, na implantach medycznych i wiele innych.
Mikroorganizmy w biofilmie są chronione przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak antybiotyki, dezynfekcja i inne środki chemiczne, co oznacza, że są one trudniejsze do zwalczenia niż ich wolno pływające odpowiedniki. Biofilmy są w stanie wydzielać substancje, które negatywnie wpływają na środowisko i zdrowie.
Biofilm może być tworzony przez różne rodzaje organizmów, w tym bakterie, grzyby, algi, wirusy i inne drobnoustroje. Te organizmy tworzą skupiska, które przylegają do powierzchni i tworzą warstwę organiczną. Biofilmy można znaleźć na różnych powierzchniach, takich jak rury wodne, układy klimatyzacji, implanty medyczne, urządzenia sanitarne, stomatologiczne, a nawet na narządach zwierząt i roślin. W zależności od miejsca i środowiska, w jakim występują, biofilmy mogą wprowadzać różne zagrożenia. Na przykład, biofilm w instalacjach wodnych może być źródłem patogenów i zanieczyszczeń, które przedostają się do wody pitnej, powodując choroby i skażenie.
Biofilm bakteryjny jest bardzo trudny do usunięcia z powierzchni, ponieważ jego składniki są zabezpieczone przez warstwę śluzu, która jest produktem metabolicznym bakterii. Śluz ten jest bardzo trudny do rozpuszczenia i usunięcia, co znacznie utrudnia proces dezynfekcji.
Kolejnym powodem, dla którego biofilm jest odporny na dezynfekcję, jest to, że bakterie w biofilmie są chronione przez swoje sąsiedztwo. Są one w stanie współpracować i wzajemnie się chronić, co oznacza, że dezynfekcja musi być skuteczna wobec każdej bakterii, aby skutecznie zniszczyć biofilm.
Jednym z najważniejszych czynników, które wpływają na skuteczność dezynfekcji, jest odporność bakterii na środki chemiczne. Niektóre bakterie w biofilmie mogą być odporne na dezynfekcję, co oznacza, że nie zawsze jest skuteczna.
Wybór odpowiedniej metody pozbywania się biofilmu zależy od specyficznych potrzeb i wymagań instalacji oraz rodzaju biofilmu. Ważne jest, aby wybrać metodę, która jest skuteczna i bezpieczna dla użytkowników i środowiska.
Jednorazowa dezynfekcja chemiczna to skuteczna metoda usuwania zanieczyszczeń z instalacji wodnych i kanalizacyjnych. Polega na dodaniu do wody wysokich stężeń chemicznych substancji, takich jak dwutlenek chloru, podchloryn sodu, nadtlenek wodoru czy kwas nadoctowy. Środki te są dozowane na początku instalacji, a następnie punkty poboru są płukane, aby dotrzeć do każdej części systemu. Po 2 godzinach, pozostawia się instalację, by zareagować z biofilmem, a następnie dokładnie ją płucze, aby usunąć chemikalia z sieci. W trakcie tego procesu ważne jest, aby użytkownicy nie mieli dostępu do punktów poboru wody.
Kolejną opcją ochrony instalacji wodnej przed biofilmem jest stosowanie technologii stałej dezynfekcji ciepłej wody użytkowej. Ta metoda polega na dozowaniu ciągłych, niewielkich ilości środków chemicznych do wody, aby skutecznie usunąć biofilm i zapobiec jego powstawaniu. Stężenie chemikaliów musi być bezpieczne dla użytkowników, ale skuteczne w usuwaniu biofilmu.
Urządzenia do stałej dezynfekcji są montowane na początku instalacji wodociągowej, aby zapewnić, że woda jest odpowiednio uzdatniona przed dostarczeniem do wszystkich elementów systemu. Proces usuwania biofilmu w tej metodzie może trwać nawet kilka miesięcy i zależy od intensywności płukań. W stałej dezynfekcji stosuje się często substancje takie jak dwutlenek chloru i jony srebra i miedzi.
